Qıcqırma - yemək
borusu boyunca, döş sümüyünün arxasında, bəzən yuxarı qarın nahiyəsində istilik,
yanğı hissi olaraq, əsasən turşu xassəli mədə şirəsinin zəif qələvi mühitə malik
qida borusuna atılması nəticəsində baş verir.
Qıcqırma qida
borusunun aşağı sfinkterinin (qida borusunun mədəyə girəcəyində) disfunksiyasının
(pozğunluğunun) nəticəsi də ola bilər. Belə hallarda o, xəstə yataqda uzandığı və
yaxud uzun müddət əyilmiş vəziyyətdə işlədiyi zaman güclənir.
Qıcqırma yalnız
mədə turşuluğunun artmış olduğu hallarda deyil, əksinə, kəskin azaldığı hallarda
da müşahidə olunur. Bu, mədədə həzmin pozulması ilə qıcqırma prosesinin üstünlük
təşkil etməsi və nəticədə üzvi turşuların (yağ, süd turşuları) əmələ gəlməsi ilə
əlaqədardır.
Alkohollu içkgilərin
tez-tez və uzun müddətli qəbulu qida borusu və mədənin selikli qişasının xroniki
iltihabi dəyişikliklərinə səbəb olur ki, bu da öz növbəsində dayanıqlı, əziyyət
verici qıcqırma ilə müşayiət olunur.
Qıcqırma hamiləlik
dövründə qadınların təxminən yarı qismində müşahidə olunur.
Bəzən heç
bir mədə-bağırsaq xəstəliyi olmayan adamlarda da həddən artıq yeməkdən sonra qıcqırma
əmələ gəlir. Çox vaxt o, qaynar, şirin və ya qızardılmış qida - şirin kisel, qaynar
şirin çay, təzə bişmiş çörək, isti piroq, yağda qızardılmış xörəklər və s. yedikdə
əmələ gəlir.
Qıcqırmanın əmələ
gəlmə səbələri az deyil. Əgər qıcqırma tez-tez təkrarlanırsa, mütləq həkimə müraciət
etmək lazımdır. Bu həm də ona görə vacibdir ki, döş sümüyünün arxasında əmələ gələn
yanğı hissi qıcqırmanı xatırlatsa da, ciddi ürək xəstəliyi olan stenokardiya tutmalarının
nəticəsi də ola bilər.
Bir çoxları qıcqırma
zamanı çay sodası qəbul edir. Soda həqiqətən qıcqırmanın qarşısını alır, amma çox
qısa müddətli effektə malikdir. Ona görə də sodanı (1 çay qaşığı 1/3 stəkan suya)
yalnız nadir hallarda qıcqırması olan adamlar qəbul edə bilər. Qeyd etmək lazımdır
ki, soda qəbul etdikdən qısa müddət sonra mədə şirəsinin turşuluğu əvvəlkindən də
artıq olur. Mədə rezeksiyasından sonra əmələ gələn qıcqırmanın isə soda ilə hətta
qısa müddətə belə qarşısını almaq mümkün deyil. Belə ki, onikibarmaq bağırsaqdan
qida borusuna keçən qələvi reaksiyalı şirə yalnız kiçik dozada turşularla neytrallaşdırıla
bilər.
Qıcqırmanın qarşısını
fasiləsiz olaraq soda qəbul etməklə almağa çalışan adamlar onun quluna çevrilirlər.
Belə ki, soda qəbulundan azacıq sonra qıcqırma yenidən əmələ gəlir. Bir də ki, soda
ilə uzun müddət «müalicə» həm də təhlükəlidir. Bu alkoloza (qanın tərkibinin qələviləşməsinə)
gətirib çıxara bilər ki, bu da orqanizm üçün arzuolunmaz hallarla nəticələnə bilər.
Tez-tez qıcqırması
olan adamlar həkim müayinəsindən sonra aparılan dərman müalicəsi ilə yanaşı ciddi
qoruyucu pəhriz gözləməlidirlər. Yeməyi tez-tez, gündə 5-6 dəfə, az-az, tələsmədən,
qidanı yaxşıca çeynəyərək, yeməlidirlər. Yemək zamanı danışmaq, söhbət etmək məsləhət
deyil, belə ki, bu zaman mədəyə hava daxil ola bilər.
Yağlı ətdən,
balıqdan, qızardılmış xörəklərdən, istiotlu, duzlu, marinadlı qidadan, ədviyyatdan,
qıtığotu və xardaldan, turşu kələm və çiy tərəvəzdən, turş meyvə və şirələrdən,
dondurmadan, kofedən, qazlı və alkohollu içkilərdən, o cümlədən, şampan şərabından
imtina etmək məsləhətdir.
Ətdən, balıqdan,
tərəvəzdən xörəklər suda qaynadılmış şəkildə hazırlanmalıdır. Rasiona süd, qaymaq,
qatıq, xama, kəsmik daxil etmək məqsədəuyğundur. Kartofdan, Yunan qabağından (kabaçok),
balqabaqdan, yerkökündən, çuğundurdan suda qaynadılmış halda hazırlanmış xörəkləri
yemək məsləhətdir. Unutmaq lazım deyil ki, həddən artıq yemək olmaz.
No comments:
Post a Comment
Şərhlərinizi bura yaza bilərsiniz.